Początkiem roku informowaliśmy o projekcie zmian zasad czasu jazdy i odpoczynków dla kierowców autobusów wycieczkowych, zmiany te zostały już oficjalnie opublikowane w ramach rozporządzenia (UE) 2024/1258. Będzie ono obowiązywać od 22 maja 2024 roku i wprowadza ważne zmiany dotyczące czasu jazdy i odpoczynku dla kierowców wykonujących okazjonalny przewóz osób w UE w rozporządzeniu WE 561/2006. Zmiany przewidują bardziej elastyczne przepisy dotyczące planowania przerw i okresów odpoczynku kierowców wykonujących okazjonalne drogowe przewozy osób. Poniżej przedstawiamy ich szczegóły wraz z praktycznymi uwagami.
Nowy podział przerw w czasie jazdy
Kierowcy wykonujący okazjonalne przewozy osób (krajowe oraz międzynarodowe) mogą od 22 maja 2024 roku dzielić każdą 45-minutową przerwę po czterech i pół godzinach jazdy na dwie części, z których każda musi trwać co najmniej 15 minut. Łączna długość obu przerw musi wynosić minimum 45 minut.
Oznacza to, że kierowcy mogą podzielić przerwę na np. 25+20 minut, 30+15, 19+26, itd. W poniższym przykładzie kierowca autobusu dwa razy w ciągu dnia podzielił prawidłowo przerwę wg. nowych zasad, wykorzystując łącznie 10 godzin jazdy dziennej:
Warto zwrócić uwagę, że taki podział przerw przed 22 maja będzie traktowany jako naruszenie jazdy ciągłej.
Możliwość przedłużenia doby
Pod warunkiem że nie zagraża to bezpieczeństwu ruchu drogowego ani warunkom pracy kierowcy, kierowca wykonujący pojedynczy okazjonalny przewóz osób trwający co najmniej sześć kolejnych okresów 24 godzinnych może przedłużyć dobę o 1 godzinę (z 24 do 25 godzin). Oznacza to, że od rozpoczęcia do zakończenia pracy może minąć aż 16 godzin.
Uwaga! W tym dniu czas jazdy dziennej nie może przekroczyć siedmiu godzin. Przedłużenie może nastąpić w dowolnym z dni podczas wycieczki. Odstępstwo ma zastosowanie do przewozów krajowych i międzynarodowych. Odstępstwo nie dotyczy załogi (doba maksymalnie 30 godzin, bez przedłużenia).
Zgodnie z tymi samymi warunkami odstępstwo to może być wykorzystane dwukrotnie w ramach pojedynczego okazjonalnego przewozu osób trwającego co najmniej osiem kolejnych okresów 24 godzinnych.
Przykład przedłużenia doby:
Odłożenie kolejnego odpoczynku tygodniowego wg. nowych zasad
Kierowca wykonujący pojedynczy okazjonalny przewóz osób może odroczyć kolejny tygodniowy okres odpoczynku o maksimum 12 kolejnych okresów 24 godzinnych po poprzednim regularnym tygodniowym okresie odpoczynku, pod warunkiem że:
- po skorzystaniu z odstępstwa kierowca korzysta z:
- dwóch regularnych tygodniowych okresów odpoczynku; albo
- jednego regularnego tygodniowego okresu odpoczynku i jednego skróconego tygodniowego okresu odpoczynku trwającego co najmniej 24 godziny. Skrócenie jest jednak rekompensowane równoważnym okresem odpoczynku wykorzystywanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia po zakończeniu okresu odstępstwa;
- po dniu 1 stycznia 2014 r., jeżeli pojazd jest wyposażony w tachograf cyfrowy (dowolnej generacji); oraz
- po dniu 1 stycznia 2014 r., w przypadku prowadzenia pojazdu w godzinach od 22.00 do 06.00, pojazd obsługuje załoga kilkuosobowa lub okres jazdy ciągłej zostaje skrócony do trzech godzin.
Odstępstwo dotyczy kierowców międzynarodowych oraz krajowych, lecz tylko w przewozie pojedynczej grupy.
Obowiązek przechowywania dokumentacji
Na potrzeby kontroli drogowych, do czasu udostępnienia cyfrowego formularza przejazdu, kierowca musi być w stanie uzasadnić korzystanie z w/w odstępstw poprzez posiadanie w pojeździe wypełnionego formularza przejazdu zawierającego informacje wymagane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1073/2009, za którego dostarczenie kierowcy przed każdym przejazdem odpowiedzialne jest przedsiębiorstwo transportowe. Kierowca musi posiadać w pojeździe papierowe lub elektroniczne kopie formularzy przejazdu, które obejmują poprzednie 28 dni, a od dnia 31 grudnia 2024 r. – poprzednie 56 dni. Komisja analizuje możliwości cyfryzacji formularza przejazdu.
Formularz jazdy zawiera w szczególności dane dotyczące oznaczenia przedsiębiorcy, numeru rejestracyjnego pojazdu, rodzaju usługi, miejsca początkowego i miejsca docelowego przewozu drogowego oraz listę imienną przewożonych osób. Formularze jazdy wydają przewoźnikowi GITD oraz WITD – więcej informacji o uzyskaniu formularzy znajduje się na stronie: https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1559.
Obowiązek przechowywania kopii formularzy za wcześniejsze okresy (28 lub 56 dni) przestanie mieć zastosowanie najpóźniej, gdy pojazd będzie korzystał z tachografu umożliwiającego rejestrowanie rodzaju przewozu osób (regularny/okazjonalny). Obecnie nie ma takich tachografów na rynku, dopiero zaczynają się prace nad opracowaniem takiej funkcjonalności.
W przypadku przewozów krajowych można korzystać z formularza przejazdu dla przewozów międzynarodowych, wskazując, że jest on wykorzystywany na potrzeby przewozu krajowego. Komisja może przyjąć akt wykonawczy, określający format formularza przejazdu dla przewozów krajowych w celu uproszczenia kontroli zgodności, w stosownych przypadkach.
Uwaga! przechowywanie formularzy wstecz dotyczy wyłącznie sytuacji, w której kierowca korzysta z wyżej opisanych odstępstw.
Ważne spostrzeżenia:
- Zmiany w czasie jazdy i odpoczynku nie dotyczą kierowców wykonujących przewóz rzeczy oraz regularny przewóz osób
- Zmiany nie dotyczą przewozów osób obejmujących kraje, w których obowiązuje umowa AETR
- Tachografy nie rozpoznają rodzaju przewozu osób i nie mają dostosowanych algorytmów wyświetlania czasów jazdy/odpoczynku uwzględniających opisywane zmiany, przez co mogą błędnie podpowiadać np. czas jazdy ciągłej
