Inteligentne tachografy, montowane obowiązkowo w pojazdach zarejestrowanych po raz pierwszy po czerwcu 2019 roku są wyposażone w moduł DSRC – służący do zdalnej kontroli danych z tachografu. Oznacza to, że wszystkie ciężarówki i autobusy zakupione jako nowe w ostatnich dwóch latach mogą zostać sczytane zdalnie przez służby kontrole.

Jakie informacje inspektorzy są w stanie odczytać zdalnie?

Zdalny odczyt tachografów przez inspekcje znacznie różni się od sczytywania ich przez urządzenia do bezpośredniego pobierania danych lub przez systemy telematyczne wykorzystywane przez firmy transportowe. Inspektorzy otrzymują tylko 19 informacji dot. tachografu, na podstawie których mają szybko podjąć decyzję o zatrzymaniu danego pojazdu.

W rozporządzeniu (UE) 2016/799 zawarte są wszystkie informacje możliwe do zdalnego odczytu:

• Numer rejestracyjny
• Zdarzenia przekroczenia prędkości z ostatnich 10 dni
• Zdarzenia prowadzenia bez karty z ostatnich 10 dni
• Informacje o tym czy karta kierowcy jest włożona do tachografu
• Informacje o tym, czy karta drugiego kierowcy jest włożona do tachografu
• Informacja o tym, czy aktualna czynność to ‘jazda’
• Bieżąca prędkość
• Zdarzenia włożenia karty podczas prowadzenia pojazdu z ostatnich 10 dni
• Zdarzenia błędu danych dotyczących ruchu z ostatnich 10 dni
• Zdarzenia konfliktu ruchowego pojazdu z ostatnich 10 dni
• Informacja o prawidłowym zamknięciu ostatniej sesji
• Zdarzenia przerw zasilania z ostatnich 10 dni
• Zdarzenia usterka czujnika
• Dane ostatniej korekty czasu
• Dane ostatniej próby naruszenia zabezpieczenia
• Data ostatniej kalibracji
• Data poprzedniej kalibracji
• Data podłączenia tachografu
• Aktualny czas z tachografu

Powyższe informacje mają głównie posłużyć preselekcji, czyli zatrzymania do szczegółowej kontroli najbardziej podejrzane pojazdy. W szczególności zatrzymywane są pojazdy z podejrzeniem manipulacji, jak np. jazda bez karty kierowcy lub poruszające się, gdy na tachografie wybrana jest czynność odpoczynku. Inspektorzy łatwo wyłapią także pojazdy bez aktualnej kalibracji tachografu, czy ze źle skalibrowanym czasem.

W kolejnej wersji tachografów, tzw. inteligentnych 2-giej generacji katalog wysyłanych danych ma zostać rozbudowany m.in. o naruszenia czasu jazdy popełniane w czasie rzeczywistym.

Jak przebiega zdalna kontrola?

Inspektorzy mogą prowadzić zdalną kontrolę tachografów na kilka sposobów, w zależności od posiadanego sprzętu:

• bezpośrednio z radiowozów, kontrolując przejeżdżające obok pojazdy
• kontrolując pojazdy przejeżdżające obok anten ustawionych na przenośnych stojakach
• kontrolując pojazdy przejeżdżające pod specjalnymi bramownicami

Rozporządzenie (UE) 165/2014 określa, że jeżeli pojazd, którego dane zostały odczytane zdalnie nie został zatrzymany do szczegółowej kontroli to należy je usunąć maksymalnie po 3 godzinach. Oznacza to, że nie ma możliwości wystawienia kar bez zatrzymania pojazdu i przeprowadzenia standardowej kontroli.

Czy zdalne kontrole już są prowadzone?

Obecnie inspekcje w całej Unii Europejskiej testują sprzęt pozwalający na zdalny odczyt tachografu. Niektóre już zaopatrzyły się w odpowiedni sprzęt do kontroli – jak np. gdański oddział ITD. Co ważne, każda inspekcja obowiązkowo będzie musiała posiadać sprzęt do zdalnej kontroli do sierpnia 2024 roku.

• Artykuł opisujący szerzej praktyczne testy tej technologii: https://logistyka.rp.pl/innowacje-w-logistyce/art17118171-inspektor-zdalnie-odczyta-tachograf
• Artykuł opisujący szerzej pierwsze zdalne kontrole tachografów w Polsce: https://trans.info/pl/zdalna-kontrola-tachografow-w-saksonii-niemcy-chca-kontrolowac-ciezarowki-bez-ich-zatrzymywania-245369

Jak widać technologia zdalnego sczytywania tachografów przez inspekcje powoli zaczyna wkraczać na polskie i europejskie drogi. W związku z obowiązkiem wyposażenia inspekcji europejskich w odpowiedni sprzęt oraz koniecznością wymiany tachografów w transporcie międzynarodowym w przeciągu kilku najbliższych lat stanie się normalnością.