Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Przytaczając tą sentencje ustawodawca sprecyzował wymagania jakie przewoźnicy muszą spełnić podczas transportu zwierząt. Przepisy prawne mają na celu zapewnienie dobrostanu przewożonym zwierzętom określają również wymogi odnoszące się co do konstrukcji pojazdu. Przepisy prawa dotyczące przewozu żywych zwierząt są bardzo surowe.
Żywe istoty nie mogą spędzać w pojeździe zbyt wiele czasu transporty powinny trwać do 8 godzin lub powyżej ale tylko w wypadku kiedy samochód jest odpowiednio wyposażony. Zakazany jest przewóz żywych zwierząt pojazdem do tego nieprzystosowanym.
Należy pamiętać, że warunki przewozu żywych zwierząt zależą od wielu czynników, w tym od rodzaju zwierzęcia, jego wieku oraz stanu zdrowia. Przewozić można jedynie zdrowe zwierzęta. Ich stan musi być udokumentowany stosownym badaniem urzędowego lekarza weterynarii.
Transport żywych zwierząt musi odbywać się pojazdami przystosowanymi do tego celu oraz w odpowiednich warunkach, a w szczególności:
- Podmiot zajmujący się zarobkowym przewozem zwierząt dokumentuje w formie pisemnej przeprowadzenie dezynfekcji, uwzględniając datę i godzinę jej przeprowadzenia oraz nazwę użytego środka.
- Środki transportu zwierząt powinny spełniać warunki utrzymania odpowiedniej temperatury, wentylacji, przestrzeni oraz naturalnej pozycji.
- Podłogi pojazdów używanych do transportu powinny mieć odpowiednią nawierzchnię, zapewniającą przyczepność kończyn oraz umożliwiającą utrzymanie higieny.
- Zwierzęta przewozi się środkiem transportu oczyszczonym i poddanym dezynfekcji.
- Zwierzęta wwożone do kraju oraz wywożone za granicę muszą być transportowane najkrótszą drogą i bez zbędnych postojów, a ich odprawa graniczna odbywa się poza kolejnością.
- Jeżeli na podstawie przepisów o ochronie zwierząt wymagany jest plan trasy, plan ten opiniuje powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla miejsca załadunku zwierząt.
- W trakcie dłuższego transportu zwierzęta muszą mieć zapewnioną odpowiednio często wodę, karmę oraz odpoczynek.
- Zwierzęta muszą być prawidłowo ulokowane:
- zwierzęta przewozi się z uwzględnieniem ich podziału gatunkowego,
- zwierzęta sobie wrogie powinny być transportowane w sposób uniemożliwiający ich wzajemny kontakt,
- dorosłe samce nie mogą być przewożone razem z samicami,
- zwierzęta jednokopytne przewozi się na jednym poziomie,
- drób transportuje się w szczelnych pojemnikach jednorazowego użytku lub przeznaczonych do wielorazowego użytku, jeżeli uprzednio zostały one oczyszczone i poddane dezynfekcji,
- W jednym pojemniku przewozi się drób tego samego gatunku i pochodzący z tego samego gospodarstwa (fermy) albo z zakładu wylęgu drobiu, a na pojemnikach umieszcza się napis zawierający informację o:
- gatunku, rasie lub nazwie hodowlanej drobiu,
- liczbie sztuk drobiu znajdującej się w pojemniku,
- miejscu pochodzenia drobiu.
- Zwierzętom chorym lub rannym należy niezwłocznie zapewnić pomoc weterynaryjną.
- Środek transportu do przewozu zwierząt powinien być łatwy do czyszczenia i dezynfekcji oraz zabezpieczony przed wyciekaniem i wypadaniem na zewnątrz odchodów i ściółki.
Dla pojazdów przewożących zwierzęta do 8 godzin istnieją wymagania techniczne, do których należą :
- Samochód do przewozu zwierząt musi być wyposażony w sprawny i wydajny system wentylacyjny. Dozwolone są zarówno mechaniczne systemy wentylacyjne, jak i systemy kontroli temperatury, ale ważne jest to, że system, bez względu na rodzaj, musi być używany zarówno podczas transportu, jak i w czasie postoju.
- Zwierzęta powinny mieć zapewnione łatwe wejście i zejście z danego pojazdu. Zlecenia transportowe powinny być realizowane pojazdami, które umożliwią utrzymanie czystości oraz ochronią zwierzęta przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
- Zwierzęta można transportować tylko w temperaturze nie niższej niż 5°C oraz nie wyższej niż 30°C. Każdy pojazd powinien być też wyposażony w specjalny system, który ostrzeże kierowcę, gdy temperatura przekroczy dozwolony limit.
- Koniecznym jest, aby podłoga pojazdu, którym realizowany jest transport zwierząt, była pokryta antypoślizgową powłoką, a także ściółką, która pozwoli na odprowadzanie odchodów.
- Każdy samochód musi mieć specjalne rampy oraz trapy i pomosty, które umożliwiają załadunek i rozładunek zwierząt.
- Konstrukcja i stan środka transportu ma zapewniać zwierzętom bezpieczeństwo. Nie mogą występować elementy konstrukcyjne, które spowodowałyby urazy lub zranienia zwierząt. Podłoga nie może posiadać ubytków, które stanowiłyby zagrożenie dla zwierząt.
- Środek transportu musi zapewniać ochronę zwierząt przed złymi warunkami meteorologicznymi – pokrycie samochodu powinno izolować od zbyt niskich temperatur. Zaleca się, aby powierzchnia okienna stanowiła 40% powierzchni bocznej samochodu.
- Konstrukcja i stan samochodu powinny zabezpieczać przed ucieczką lub wypadnięciem zwierząt oraz zapewnić wytrzymanie nacisku, związanego z ruchem zwierząt podczas transportu.
- Instalacje tworzące elementy dzielące w samochodzie powinny być zaprojektowane w sposób umożliwiający szybkie i łatwe działanie. Najlepiej sprawdzają się lite przegrody o wysokości 60 cm dla prosiąt, 80 cm dla świń oraz 130 cm dla krów.
- Konstrukcja podłogi ma zapobiegać wyciekowi moczu i odchodów. Na każdym poziomie wewnątrz przedziałów musi być zapewniona właściwa przestrzeń, umożliwiająca odpowiednią wentylację zwierząt stojących w naturalnej pozycji, bez ograniczania w żaden sposób ich naturalnych ruchów. Przestrzeń ponad głowami zwierząt powinna być wystarczająca do przyjęcia właściwej pozycji. W przypadku koni jest to 75 cm powyżej kłębu, w tym zakresie zaleca się, aby konie miały możliwość opuszczenia głowy 25 cm poniżej linii barku. W przypadku bydła zaleca się, aby wysokość przedziału wynosiła przynajmniej 20 cm powyżej poziomu głowy zwierzęcia, stojącego w nieskrępowanej pozycji. W przypadku świń zaleca się, aby wysokość przedziału, powyżej najwyższego punktu zwierzęcia, tj. głowy w przypadku młodych świń i grzbietu w przypadku świń dorosłych, wynosiła 15 cm w pojeździe z wydajną wymuszoną wentylacją i 30 cm w pojeździe z naturalną wentylacją.
- Środek transportu musi być oznakowany w widoczny sposób i jasno wskazywać na przewóz zwierząt. Jedynie w przypadku, gdy zwierzęta przewożone są w oznakowanych kontenerach, można odstąpić od znakowania samochodu.
- W przypadku transportowania zwierząt w kontenerach, muszą być one ustawione pionowo tak, aby zwierzęta nie były przekręcane na bok lub do góry nogami.
Wymagania dodatkowe dla transportu powyżej 8 godzin
- Środek transportu musi być wyposażony w źródło wody, umożliwiające w czasie podróży szybkie jej dostarczenie tak, aby wszystkie zwierzęta miały do niej dostęp.
- Zbiorniki na wodę powinny być wyposażone w system pozwalający na kontrolę poziomu wody.
- Środek transportu powinien posiadać dach w jasnym kolorze, właściwie izolowany i powinien być wyposażony w ścianki działowe tak, aby można było tworzyć oddzielne przegrody przy jednoczesnym zapewnieniu wszystkim zwierzętom swobodnego dostępu do wody.
- Zwierzęta nieparzystokopytne powinny być transportowane w indywidualnych boksach (wyjątek stanowią samice podróżujące ze źrebiętami) – zwierzęta muszą być oddzielone w taki sposób, aby nie istniało niebezpieczeństwo kopania i tratowania się przez konie podczas transportu. Zaleca się, aby górna krawędź przegrody znajdowała się na wysokości kłębu, zaś dolna na wysokości brzucha; głowy zwierząt powinny być oddzielone drążkami lub barierkami, długość przegrody powinna być o 60 cm większa niż odległość pomiędzy nosem, a zadem zwierzęcia, zaś szerokość powinna być większa o 40 cm niż korpus w najszerszym miejscu; przegrody muszą być bezpieczne dla przewożonych zwierząt, tzn. nie mogą posiadać wystających części, które mogłyby powodować uszkodzenia ciała, ani otworów, w których mogłaby utkwić kończyna zwierzęcia podczas ruchu pojazdu lub w przypadku, gdy zwierzę uderzy lub kopnie w przegrodę..
- Środek transportu musi posiadać właściwy system wentylacji, tj. taki, który utrzymuje temperaturę w granicach od 5°C do 30°C wewnątrz pojazdu (+/- 5°C w zależności od temperatury na zewnątrz) oraz jest zdolny do pracy przez co najmniej 4 godziny.
- Środek transportu powinien być wyposażony w system kontroli i rejestracji temperatury oraz zaopatrzony w system ostrzegania, służący do zawiadamiania kierowcy o tym, że temperatura w przedziałach dla zwierząt osiągnęła ustalone maksimum lub minimum.
- Środek transportu, z wyjątkiem tego, który jest przeznaczony do transportu nieparzystokopytnych zarejestrowanych, powinien być wyposażony w system nawigacji satelitarnej, który pozwala na uzyskanie danych określonych w dzienniku podróży (tj. czas rozpoczęcia podróży i jej zakończenia, czas postojów w trakcie podróży) oraz dodatkowo informacje, dotyczące otwarcia/zamknięcia klapy załadunkowej.
- W pojeździe musi znajdować się wystarczająca ilość odpowiedniej paszy, zaspakajająca wymagania żywieniowe zwierząt w trakcie podróży.