9 stycznia br. weszły w życie pierwsze akty wykonawcze i delegowane dotyczące eFTI. Rozporządzenie w sprawie eFTI jest ważnym krokiem w cyfrowej transformacji transportu towarowego w całej Unii Europejskiej. Stwarza ona warunki do przejścia od wymiany dokumentów w formie papierowej do znormalizowanych danych elektronicznych dotyczących transportu towarów w odniesieniu do wszystkich rodzajów transportu (drogowego, kolejowego, lotniczego czy wodnego). Szczególnie ważnym elementem tego systemu jest możliwa elektronizacja listów przewozowych.
Wprowadzone przepisy pozwalają Państwom członkowskim rozpocząć tworzenie odpowiednich krajowych systemów informatycznych pozwalających wymieniać elektronicznie informacje nt. transportu. Rozporządzenie dot. tych systemów jest częścią opublikowanego w 2020 roku pakietu mobilności. Wdrażanie systemów napotkało jednak na problemy i opóźnienia, jednak władze unijne przedstawiły już zaktualizowany harmonogram działań:
- Od stycznia 2025 r.: Na podstawie specyfikacji wykonawczych zawartych w tych pierwszych aktach wykonawczych i delegowanych dotyczących eFTI państwa członkowskie mogą rozpocząć opracowywanie systemów informatycznych niezbędnych do umożliwienia organom sprawdzania informacji transportowych zgodnych z eFTI.
- Do września 2025 r.: Komisja planuje przyjąć pozostałe specyfikacje wykonawcze eFTI. Określą one szczegółowe wymogi funkcjonalne i techniczne dotyczące systemów i usług informatycznych, z których będą korzystać przedsiębiorstwa (platformy eFTI i dostawcy usług eFTI), oraz zasady ich certyfikacji.
- Od stycznia 2026 r.: Platformy eFTI i dostawcy usług mogą rozpocząć przygotowania do operacji. Organy państw członkowskich mogą rozpocząć przyjmowanie do wglądu danych przechowywanych na certyfikowanych platformach eFTI.
- Od dnia 9 lipca 2027 r.: Rozporządzenie w sprawie eFTI będzie miało pełne zastosowanie. Organy państw członkowskich muszą akceptować informacje udostępniane drogą elektroniczną przez operatorów za pośrednictwem certyfikowanych platform eFTI.
Oznacza to, że możliwość korzystania z elektronicznych listów przewozowych, w tym eCMR powinna być dostępna za około dwa i pół roku. Cały system ma się opierać na odpowiedniej platformie lub platformach przygotowanych przez certyfikowanych dostawców. Dzięki nim będzie możliwość np. za pomocą kodu QR przedstawić elektroniczny dokument podczas kontroli drogowej. W 2029 roku KE ma ocenić wdrożenie tego rozwiązania i zastanowić się nad obowiązkowym stosowaniem wyłącznie elektronicznych listów przewozowych.
